در مطالب قبل، نحوۀ جمعآوری اطلاعات و انجام تحقیقات بازار توضیح داده شد. در این مطلب چگونگی بررسی بازار و تحلیل صنعت، توضیح داده میشود. با توجه به اینکه محصول مد نظر از نوع مصرفی، واسطهای و سرمایهای است و همچنین اطلاعات در دسترس پژوهشگر از چه نوع اطلاعاتی است، روشهای مختلفی برای پیشبینی تقاضا در گزارشات امکانسنجی وجود دارد. چند نمونه از این روشها به شرح زیر است:
روش تداوم روند قبلی
این روش، یکی از سادهترین روشهای مورد استفاده در امکانسنجی است که میتوان آن را به سالهای آتی توسعه داد و شامل مدلهای مختلف ریاضی است که از آن برای پیشبینی روند سالهای آتی بر مبنای روند گذشته استفاده میشود. از این روش برای کالاهای مصرفی با ثبات و مواردی که میزان مصرف در دورههای زمانی کوتاهمدت تغییرات زیادی نداشته است، استفاده میشود. به منظور استفاده از این روش، لازم است روندی از گذشته در دسترس باشد تا بتوان بر مبنای آن روند آتی را پیشبینی کرد؛
روش سطح مصرف (مصرف سرانه و رشد جمعیت)
با فرض اینکه قرار باشد مصرف لبنیات در سالهای آتی را پیشبینی کرد، لازم است دو پارامتر مصرف سرانه و رشد جمعیت را به منظور تسهیل روند انجام تحقیق توسط پژوهشگر، ترکیب کرد؛
روش تحلیل بودجۀ خانوار
استفاده از این روش برای بعضی از محصولات مؤثر است. به عنوان مثال، بانک مرکزی یا مرکز آمار هر ساله گزارشهایی را در خصوص اینکه مسکن چه سهمی از سبد بودجۀ خانوار را شامل میشود، منتشر میکند. با استفاده از این اطلاعات و همچنین با استفاده از تحلیل بودجۀ خانوار میتوان روندهای آتی را برای بازار مسکن پیشبینی کرد؛
روش کشش درآمدی
روش کشش درآمدی بیان میدارد با توجه به روند قیمتی که محصول مد نظر دارد، پیشبینی پژوهشگر از تقاضا محصول چه میزان خواهد بود؛
روش اقتصادسنجی
با استفاده از مدلهای ریاضی موجود در این روش، میتوان تقاضا آتی محصول مد نظر را پیشبینی کرد؛
مقایسۀ بینالمللی
به عنوان مثال برای تحلیل و پیشبینی مصرف پلاستیک در ایران، میتوان با بررسی روند مصرف طی سالهای گذشته در کشورهای مشابه ایران، از نتایج بدست آمده برای پیشبینی مصرف در ایران استفاده کرد؛
اهداف تعیین شده در سطح ملی
برای بعضی از کالاها در سطح ملی اهداف تعیین میشود؛ به عنوان مثال دولت برنامهریزی کرده است که تا ۱۰ سال آتی، بخشی از برق تولیدی، از طریق نیروگاههای خورشیدی تأمین شود. بنابراین با توجه به تمهیدات فراهم آمده مبنی بر ساخت نیروگاه خورشیدی، پیشبینی آمادهسازی مقدار مشخص شده از برق تولیدی بدیهی است؛
متغیرهای جایگزین
در صورتی که بتوان روند آتی مصرف یک کالای جایگزین را مشخص کرد، روند آتی محصول مد نظر را نیز میتوان پیشبینی کرد؛
روش ضریب مصرف
به عنوان مثال زمانی که اطلاعات درستی مبنی بر روند رشد تولید خودرو در کشور وجود داشته باشد. میتوان میزان مصرف تایر در کشور را بر مبنای ضریب مصرفی پیشبینی کرد.
در این مطلب، چگونگی پیشبینی تقاضا در گزارشات امکانسنجی توضیح داده شد. در مطلب بعد، روشهای پیشبینی عرضه در گزارشات توضیح داده خواهد شد.