در مطلب قبلی، منابع اطلاعاتی بینالمللی و روش مصاحبه با خبرگان از میان روشهای جمعآوری دادههای اولیه توضیح داده شد. در این مطلب، سایر روشهای جمعآوری دادههای اولیه توضیح داده میشود.
بعد از مصاحبه با خبرگان لازم است برای جمعآوری اطلاعات ابتدا به سراغ مصرفکنندگان و سپس به سراغ تولیدکنندگان رفت. این روند برای زمانی است که مصرفکنندگان نیز از جنس کسب و کار باشند و محصول B2B (Business to business) باشد. در صورتی که محصول B2C (Business to customer) باشد و مصرفکنندگان، مردم باشند، از مصاحبه صورت گرفته اطلاعات زیادی حاصل نمیشود. بنابراین، محاسبۀ میزان لبنیات تولید شده در کشور از طریق مصاحبه و مطالعۀ میدانی با مردم حاصل نمیشود.
برای پاسخ به پرسش میزان تولید واقعی یک محصول در کشور، زمانی میتوان سراغ مصرفکنندگان رفت که محصول مد نظر صنعتی باشد و مصرفکنندگان جزء کسب و کار باشند زیرا:
- تعداد این مصرفکنندگان کمتر است و با جمعبندی اطلاعات دریافتی میتوان به برآیندی از میزان تولید دست یافت؛
- حوزۀ پراکندگی این دسته از مصرفکنندگان مشخص است و بنابراین میتوان جمعبندی بهتری از میزان تولید داشت.
اولین و مهمترین عامل در موفقیت مطالعات بازار، رعایت اصل امانت و صداقت و همچنین جلب اعتماد است. به این معنا که در صورتی که اطلاعاتی دریافت شود، این اطلاعات باید تا حدی باشد که قدرت رقابت در مقابل رقبا از بین نرود. همچنین افشا این اطلاعات باید به صورتی باشد که با انتشار آن اطلاعات، آسیبی به شرکت انتقالدهندۀ اطلاعات نرسد.
از طرفی جلب اعتماد نیز بسیار حائز اهمیت است و باید بتوان اعتماد مخاطبین را جلب کرد. جلب اعتماد خبرگان و انجمنها و همچنین مصرفکنندگان به راحتی صورت میگیرد اما جمعآوری اطلاعات از تولیدکنندگان نسبتاً دشوار است زیرا با دریافت اطلاعات مجدداً قرار است فضای رقابتی برای تولیدکننده ایجاد شود و شرکتی که مورد پرسش قرار میگیرد ممکن است تمایلی به در اختیار قرار دادن اطلاعات به شرکتی که برای آن رقیب محسوب میشود، نداشته باشد. از این جهت لازم است صحت اطلاعات دریافتی از تولیدکنندگان را با اطلاعات دریافتی از مصرفکنندگان و خبرهها مورد برررسی قرار داد.
در مرحلۀ اول، زمانی که محصول B2B است، اصلیترین ابزار برای پاسخ به سؤالات میزان تولید واقعی کشور، مصاحبه است. اما زمانی که محصول B2C است و محصول مصرفی تلقی میشود، دیگر نمیتوان آمار تولید را از روی مصاحبه با مصرفکنندگان بدست آورد.
در این مطلب، روشهای جمعآوری دادههای اولیه توضیح داده شد.