شناخت اثر هر یک از متغیرهای اساسی مانند تورم، نرخ سود بانکی و ... باعث ایجاد تغییرات در بورس و صنایع مختلف میشود. در مطلب قبلی، نرخ سود بانکی به عنوان یک متغیر تأثیرگذار توضیح داده شد. در این مطلب، تورم به عنوان یکی دیگر از متغیرهای حائز اهمیت توضیح داده میشود.
تورم به معنای افزایش سطح عمومی قیمتهاست که یکی از عوامل تأثیرگذار در بازار سرمایه است. از دو منظر میتوان اثرگذاری تورم بر بورس ایران را مد نظر قرار داد. از منظر اول، با افزایش تورم، به طور معمول نرخ بازدهی بدون ریسک و پس از آن نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایهگذاران افزایش خواهد یافت:
صرف ریسک بازار + نرخ بازدهی بدون ریسک = نرخ بازدهی مورد انتظار
با افزایش نرخ بازدهی مورد انتظار، قیمت سهام شرکت کاهش مییابد تا اینکه خرید سهام مورد نظر سرمایهگذاران بازدهی انتظاری آنان را پوشش دهد. به عنوان مثال با فرض اینکه نرخ بازدهی بدون ریسک %۱۶ و صرف ریسک %۵ باشد، آنگاه با توجه به نرخ بازدهی مورد انتظار %۲۱، در صورتی که انتظار برود قیمت سهام در یک سال آینده به ۳ هزار ریال برسد، قیمت سهام به میزان
نشان دهندۀ آن است که سرمایهگذاران حاضر به خرید سهام در قیمت ۲,۴۷۹ هستند که بازده انتظاری %۲۱ سرمایهگذاران را پوشش میدهد. حال در صورتی که بازدهی مورد انتظار افراد به واسطۀ رشد نرخ تورم، افزایش یابد و به عدد %۲۳ برسد، آنگاه سرمایهگذاران حاضر هستند که این سهم را در قیمتی کمتر از قیمت ۲،۴۴۰ خریداری نمایند، که نشان از کاهش بیشتر قیمت سهام نسبت به نرخ بازدهی مورد انتظاری %۲۱ دارند تا اینکه سرمایهگذاری در آن به صرفه باشد.
اما در نگاه دوم زمانی که نرخ تورم افزایش مییابد، عموماً قیمت محصولات شرکتها نیز افزایش مییابد. این نوع افزایش قیمت محصولات شرکتها اگر بیش از افزایش قیمت مواد اولیه شرکتها و نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایهگذاران باشد، میتواند سود اسمی شرکتها را افزایش و در نتیجه قیمت سهام شرکتها را هم با رشد همراه سازد. اما این رشد پایدار و بلندمدت نخواهد بود. در این مطلب، تورم به عنوان یکی از متغیرهای مهم در اقتصاد توضیح داده شد. در مطلب بعدی نرخ ارز به عنوان یک عامل اثرگذار در اقتصاد توضیح داده میشود.