سامانۀ یکپارچۀ گردآوری، نظارت و انتشار الکترونیکی اطلاعات به نشانی WWW.CODAL.IR  به منظور مكانيزه كردن جمع آوری، بررسی و انتشار اطلاعات مالی شرکت های ثبت شده نزد سازمان و سایر اشخاصی که طبق قانون بازار اوراق بهادار ملزم به گزارش اطلاعات خود هستند، طراحی شده است. در این مطلب، بخشی از این وب‌سایت و اطلاعاتی راجع به سال مالی شرکت‌ها توضیح داده می‌شود.  

سال مالی:

در شرکت‌ها فرضی وجود دارد به نام سال مالی که می‌تواند از هر تاریخی شروع شود و ۱۲ ماه به طول خواهد انجامید. به عنوان مثال به این علت که شروع سال در ایران از تاریخ ۰۱/۰۱ هست، شرکت‌ها نیز ترجیح می‌دهند سال مالی خود را از ۰۱/۰۱ تا ۱۲/۲۹ قرار دهند. اما شرکت‌هایی نیز وجود دارند که سال مالی آن‌ها از ۰۱/۰۱ شروع نشده و از ۱۱/۰۱، ۰۹/۰۱، ۰۷/۰۱، ... شروع می‌شوند.

شرکت‌ها ممکن است تصمیم بگیرند که سال مالی خود را تغییر دهند، برای انجام این کار باید سهامداران را به مجمع دعوت کنند و این تغییر در مجمع تصویب شود. شرکت‌ها ملزم هستند در پایان هر فصل مالی که ۳ ماه به ۳ ماه از ابتدای سال مالی شروع شده است، صورت‌های مالی خود را منتشر کنند. به عنوان مثال، سال مالی شپنا از ۰۱/۰۱ شروع می‌شود و ۳ ماه بعد در تاریخ ۰۳/۳۱ باید گزارش صورت مالی را منتشر کند. برای انتشار این صورت مالی شپنا ۱ ماه فرصت دارد تا گزارش خود را منتشر کند. یعنی تا ۰۴/۳۱ وقت هست تا گزارش ۳ ماهه را منتشر کند. در این گزارش ۳ ماهه که اطلاعات و صورت‌های مالی درج شده است، ۴ اطلاعات اصلی نمایش داده می‌شود:

۳ نمونه از این اطلاعات، صورت‌های مالی اساسی هستند. صورت‌های مالی اساسی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد است و اطلاعات بعدی شامل گزارش تفسیری است.

در پایان هر فصل مالی شرکت باید گزارشی ۳ماهه، ۶ ماهه، ۹ ماهه و ۱۲ ماهه منتشر کند. زمانی که شرکت می‌خواهد گزارش ۳ ماهه، ۶ ماهه و ۹ ماهه منتشر کند، با پایان یافتن ۳ ماهه اول، ۶ ماهه اول و ۹ ماهه اول، ۱ ماه فرصت ارائه گزارش دارد. مثلاً شرکتی که گزارش منتهی به ۰۹/۳۰ را باید ارائه دهد تا ۱۰/۳۰ فرصت دارد. حال اگر این مدت زمان یک ماهه منقضی شود و شرکت گزارش را تحویل ندهد، تخلف کرده است. اما زمانی که سال مالی به پایان برسد، شرکت برای ارسال گزارش ۱۲ ماهه ۲ ماه زمان دارد. مثلاً برای شرکتی که سال مالی آن ۱۲/۲۹ است و سال مالی آن به پایان رسیده است تا ۰۲/۳۱ زمان ارسال گزارش وجود دارد. اگر کسی این کار را انجام ندهد، تخلف کرده و وارد فرایند تعلیق و تحت احتیاط می‌شود. در این شرایط سازمان بورس با این شرکت نامه‌نگاری می‌کند و ممکن است ۲ روز نماد را ببندد و همچنین ممکن است این کار را تا ۷ الی ۸ روز ادامه دهد و این شرکت را تعلیق کند و در وب‌سایت tsetmc.ir هم اعلام کند که این شرکت به دلیل عدم گزارش‌دهی به حالت تعلیق درآمده است. باز مجدداً بعد از یک تاریخ مشخص سازمان بورس گزارش می‌دهد که شرکت شپنا علی‌رغم تذکرات مکرر برای گزارش دادن، گزارش خود را تحویل نداده است و در این حالت سازمان نماد را باز می‌کند.

چگونه باید متوجه شد که سال مالی شرکت چه زمانی است؟
به عنوان مثال زمانی که صورت مالی ۳ ماهه مننتهی به ۱۳۹۹/۰۳/۳۱ در سایت کدال نمایش داده می‌شود، نشان‌دهندۀ آن است که سال مالی از ۱۳۹۹/۰۱/۰۱ شروع شده است. اما زمانی که صورت مالی ۹ ماهۀ منتهی به ۱۳۹۹/۱۲/۲۹ دیده می‌شود، حاکی از آن است که سال مالی آن شرکت از اول تیر ماه شروع می‌شود. 

در این مطلب، اطلاعات مرتبط به سال مالی صورت‌های مالی توضیح داده شد. در مطلب بعدی، به توضیح سایر بخش‌های صورت مالی پرداخته می‌شود.