در مطلب قبلی، سوآپ نرخ بهره توضیح داده شد. در این مطلب، سوآپ سهام که جهت استفادۀ مدیران پرتفوی به کار میرود، توضیح داده میشود.
سوآپ سهام (Equity Swaps)_ مورد استفاده توسط مدیران پرتفوی
در سوآپ سهام، طرفین قرارداد مبالغی را بر حسب بازده سهام یا شاخص سهام معاوضه مینمایند. سوآپ سهام به گونهای طراحی شده که علاوه بر بازده حاصل از سود نقدی، بازده ناشی از منفعت سرمایهای را نیز شامل میشود.
یک صندوق سرمایهگذاری تمایل دارد در روز پایانی ماه دسامبر اقدام به فروش ۱۰۰ میلیون دلار از سهام خود در بورس نیویورک نموده و وجوه حاصل را در نرخ بهرۀ ثابت سرمایهگذاری نماید. برای این منظور مدیر صندوق وارد یک قرارداد سوآپ شده که در آن بازده شاخص S&P500 را پرداخت و نرخ بازده ثابت را دریافت مینماید. مبلغ اسمی سوآپ ۱۰۰ میلیون دلار است. طرف مقابل سوآپ موافقت میکند در ازای دریافت بازده شاخص S&P500، نرخ بازده ثابت %۶.۵ را در پایان ماههای مارچ، ژوئن، سپتامبر و دسامبر به صندوق پرداخت نماید. مبالغ بازده ثابت بر مبنای تعداد روزهای واقعی هر دوره و با احتساب یک سال ۳۶۵ روزه محاسبه میشود. در حد فاصل ۳۱ دسامبر تا ۳۱ مارچ ۹۰ روز است. تعداد روزهای واقع در حد فاصل پایان مارچ تا پایان ژوئن ۹۱ روز، آخر ژوئن تا آخر سپتامبر ۹۲ روز و از ۳۰ سپتامبر تا ۳۱ دسامبر ۹۲ روز است. بنابراین، مبالغ بازده ثابت در هر دوره به شرح زیر است:
در صورتی که در تاریخ انعقاد قرارداد سوآپ یعنی ۳۱ دسامبر، شاخص S&P500 معادل ۳۵۱۷.۷۶ بوده و در تاریخ ۳۱ مارچ, عدد شاخص به ۳۵۷۹.۱۲ تغییر یابد، بازده شاخص عبارت خواهد بود از:
بنابراین، صندوق باید مبلغ زیر را به طرف مقابل قرارداد بپردازد:
برای محاسبۀ بازده شاخص S&P500 در دورۀ بعد یعنی حد فاصل ۳۱ مارچ تا ۳۰ ژوئن، عدد شاخص در ۳۱ مارچ مبنای محاسبه قرار میگیرد. با فرض اینکه در ۳۰ ژوئن، عدد شاخص به ۳۴۵۲.۷۸ تغییر یابد. در این حالت، بازده شاخص برای دورۀ مذکور عبارت است از:
به علت منفی بودن بازده شاخص در دورۀ مذکور صندوق مبلغ زیر را باید به طرف مقابل سوآپ پرداخت نماید:
پرداخت منفی به معنای آن است که صندوق مبلغ اخیر را از طرف مقابل دریافت خواهد نمود. علاوه بر مبلغ اخیر، طرف مقابل سوآپ باید مبلغ ثابت ۱,۶۲۰,۵۴۸$ را صندوق پرداخت نماید. بنابراین، تسویۀ خالص وجوه منجر به پرداخت مبلغ زیر به صندوق میشود:
چنانچه موقعیت کلی صندوق مد نظر قرار گیرد، با فرض اینکه ترکیب پرتفوی صندوق شبیه شاخص S&P500 باشد، این صندوق در دورۀ مذکور به صورت تقریبی مبلغ ۳,۵۳۰,۰۰۰$ روی پرتفوی سهام خود زیان کرده است و بازده کلی آن به ۱,۶۲۰,۵۴۸$ محدود میشود.
در این مطلب، سوآپ سهام توضیح داده شد. در مطلب بعدی، سایر انواع سوآپ توضیح داده میشود.