در مطلب قبلی، قراردادهای اختیار معامله بر روی شاخص سهام، نرخ بهره و اوراق قرضه توضیح داده شد. در این مطلب، سایر انواع قراردادهای اختیار معامله توضیح داده میشود.
قراردادهای اختیار معامله سهام
قیمت سهام شرکت در ۱۳ ژوئن، ۱۶.۲۵ دلار است. بر حسب شرایط استاندارد تعریف شده در بورس، قراردادهای اختیار معاملۀ ماه ژولای در تاریخ ۲۰ ژولای و قراردادهای اختیار معاملۀ ماه اکتبر در تاریخ ۱۸ اکتبر منقضی میشود. قراردادهای مذکور آمریکایی هستند. به عنوان مثال، با بررسی اختیار خرید ژولای با قیمت توافقی ۱۵ دلار، دارندۀ اختیار خرید مذکور در تاریخ ۱۳ ژولای مبلغ ۲.۳۵ دلار به فروشندۀ قرارداد پرداخت میکند و از حق خرید سهام شرکت در قیمت ثابت ۱۵ دلار در هر زمانی تا ۳۰ ژولای برخوردار میشود. از سوی دیگر فروشندۀ قرارداد مذکور متعهد شده در ازای دریافت ۲.۳۵ دلار که در زمان انعقاد قرارداد دریافت نموده است، سهام شرکت را در هر زمان که خریدار تمایل داشته باشد در قیمت ثابت ۱۵ دلار به وی تحویل نماید. خریدار اختیار خرید با انتظار افزایش قیمت سهام قبل از تاریخ انقضاء وارد معامله میشود و فروشندۀ قرارداد بر این باور است که چنین اتفاقی تا تاریخ انقضاء روی نخواهد داد. در صورتی که خریدار اختیار معامله انتظار کاهش قیمت سهام در ماههای آتی را داشته باشد، بدیهی است در این حالت به سراغ اختیار فروش میرود.
قراردادهای اختیار معاملۀ ارزی (Currency Options)
قرارداد اختیار معاملۀ ارزی به دارندۀ آن اختیار میدهد تا ارز پایۀ موضوع قرارداد را در نرخ توافقی ثابت خرید یا فروش نماید. بسیاری از شرکتها با علم به اینکه در آینده نیاز به تبدیل ارز X به ارز Y دارند، اختیار خرید بر روی ارز Y را که بر حسب ارز X بیان شده خریداری مینمایند.
به عنوان مثال، یک شرکت آمریکایی در سه ماه آینده باید ۵۰ میلیون یورو جهت طرح توسعۀ خود هزینه نماید. بنابراین، شرکت مذکور نسبت به تقویت یورو در مقابل دلار در معرض ریسک قرار دارد زیرا در این صورت باید دلار بیشتری را جهت تأمین مبلغ ۵۰ میلیون یورو مورد نظر هزینه نماید. از سوی دیگر، شرکت مذکور علاقهمند است از تضعیف احتمالی یورو در برابر دلار هم بینصیب نماند. زیرا در این صورت به دلار کمتری برای تهیۀ ۵۰ میلیون یورو نیاز خواهد داشت. برای این منظور وی اختیار خرید یورو را در نرخ توافقی ۰.۹۰$ خریداری مینماید. وی برای بدست آوردن حق مذکور مبنی بر خرید ۵۰ میلیون یورو در نرخ ثابت ۰.۹۰$ مبلغی را تحت عنوان قیمت اختیار در همان ابتدای انعقاد قرارداد به فروشنده میپردازد. چنانچه در تاریخ انقضاء، یورو بالاتر از ۰.۹۰$ باشد، قرارداد با قیمت بوده و وی با استفاده از قرارداد میتواند یوروی مورد نیاز خود را در قیمت ثابت ۰.۹۰$ به ازای هر یورو تأمین نماید. چنانچه یورو کمتر از ۰.۹۰$ باشد، قرارداد بی قیمت بوده و خریدار از حق خود مبنی بر خرید یورو در نرخ توافقی ۰.۹۰$ صرف نظر میکند زیرا میتواند با مراجعه به بازار، یوروی مورد نیاز را در نرخ کمتری تهیه نماید.
اختیار معامله بر روی قراردادهای آتی (Futures Options)
اختیار معامله بر روی قرارداد آتی، نوع خاصی از قراردادهای اختیار معامله است که دارایی پایه آن قراردادهای آتی است. اختیار خرید بر روی قراردادهای آتی به دارندۀ آن اختیار ورود به یک قرارداد آتی را با موقعیت خرید در یک قیمت آتی ثابت میدهد. اختیار فروش بر روی قراردادهای آتی به دارندۀ آن اختیار ورود به یک قرارداد آتی را با موقعیت فروش در یک قیمت آتی ثابت اعطاء میکند. قیمت آتی ثابت در واقع همان قیمت توافقی اختیار معامله است.
در این مطلب، انواع قراردادهای اختیار معامله توضیح داده شد. در مطلب بعدی نحوۀ قیمتگذاری قراردادهای اختیار معامله توضیح داده خواهد شد.