در مطلب قبلی، به معرفی ارکان صندوقهای سرمایهگذاری و همچنین ارکان اداره کنندۀ صندوق شامل مدیر صندوق، هیأت مدیره، مدیر اجرا و ... پرداخته شد. در این مطلب ارکان نظارت کننده و تضمین کنندۀ صندوقهای سرمایهگذاری توضیح داده میشود.
ارکان نظارت کنندۀ صندوق
متولی: متولی صندوق، امین سرمایهگذاران است و برای صندوق به مشابه وکیل است. در صورتی که صندوق دچار مشکل شود، متولی به عنوان نماینده و وکیل سرمایهگذاران، برای اقامۀ هر گونه دعوی کیفری علیه صندوق انجام وظیفه میکند. وظیفۀ اصلی متولی، نظارت بر اجرای صحیح اساسنامه به منظور حفظ منافع سرمایهگذاران است.
ناظر فنی: شخصیتی حقوقی است که در صندوقهای سرمایهگذاری پروژهای و زمین و ساختمان وجود دارد. این رکن با تصویب مجمع صندوق و تأیید سازمان بورس انتخاب میشود و قابل تغییر است.
حسابرس: حسابرس توسط متولی و از بین مؤسسات حسابرسی معتمد یا مورد تأیید سازمان به صندوق پیشنهاد میشود و به تصویب مجمع صندوق میرسد. حسابرس باید از درستی ثبت و نگهداری حسابهای صندوق مطمئن شود، گزارشهای عملکرد و صورتهای مالی صندوق را در مقاطع زمانی معین بررسی کرده و راجع به آنها اظهار نظر نماید و بر محاسبۀ ارزش روز، قیمت صدور و قیمت ابطال واحدهای سرمایهگذاری نظارت نماید.
ارکان تضمین کنندۀ صندوق
ضامن نقدشوندگی: نقدشوندگی صندوق از مهمترین شاخصههای انتخاب صندوق است. ضامن نقدشوندگی موظف است در صورت عدم وجود وجوه نقد کافی در صندوق برای پرداخت به متقاضیان ابطال واحدهای سرمایهگذاری عادی، وجوه نقد لازم به این منظور را تأمین نماید. همچنین ضامن تضمین نموده که در موقع انحلال صندوق، اگر داراییهای صندوق در بازار به فروش نرسد، این داراییهای را از صندوق دریافت و ارزش روز آنها را به صندوق پرداخت کند.
ضامن جبران خسارت یا سود: ضامن جبران خسارت یا سود تحت شرایط خاص، بازدهی حداقلی را برای سرمایهگذاری دارندگان واحدهای سرمایهگذاری عادی که بخشی از منافع حاصله را به امور نیکوکارانه تخصیص دادهاند، تضمین نموده است.
بازارگردان: در صندوقهای قابل معامله رکن ضامن نقدشوندگی حذف و در عوض رکن جدیدی به عنوان بازارگردان مسئول نقدشوندگی واحدهای سرمایهگذاری است. به این معنا که در مواقعی که برای واحدهای سرمایهگذاری صندوق، عرضهکننده یا خریداری وجود نداشته باشد و صف ایجاد شود، بازارگردان وظیفه دارد بازار را به تعادل برساند.
متعهد پذیرهنویس: متعهد پذیرهنویس شخصیتی حقوقی است که در صندوقهای سرمایهگذاری پروژه و زمین و ساختمان وجود دارد. در صورت به فروش نرفتن اوراق بهادار در مدت تعیین شده، خرید کل اوراق بر عهدۀ متعهد پذیرهنویس است.