ارکان صندوقهای سرمایهگذاری شامل ارکان اداره کننده، نظارت کننده و تضمین کننده است. ارکان اداره کننده، شامل هیأت مدیره و مدیر صندوق، ارکان نظارت کننده شامل ناظر فنی، متولی و حسابرس و ارکان تضمین کننده شامل متعهد پذیرهنویس و بازارگردان است. برخی از این ارکان در همۀ صندوقها ثابت و بعضی بسته به نوع صندوق، متغیر است. در ادامه به توضیح هر یک از این ارکان پرداخته میشود.
مجمع صندوق: مجمع صندوق سرمایهگذاری بالاترین رکن صندوق سرمایهگذاری است که با حضور حداقل نصف دارندگان واحدهای سرمایهگذاری ممتاز و دارای حق رأی در صندوق رسمیت مییابد. سرمایۀ اولیۀ صندوق بهواسطۀ سرمایهگذاران ممتاز تأمین میشود. دارندگان واحدهای سرمایهگذاری ممتاز، به ازای هر واحد سرمایهگذاری ممتاز یک حق رأی دارند. مهمترین وظیفۀ مجمع صندوق انتخاب ارکان اصلی صندوق مثل مدیر، مدیر ثبت، متولی، ضامن، نصب و عزل حسابرس است. تصمیماتی که در جلسۀ رسمی مجمع گرفته میشوند باید موافقت نصف به علاوۀ یک از کل حق رأی حاضران را داشته باشد.
ارکان اداره کنندۀ صندوق
مدیر صندوق: مدیر صندوق یک رکن اجرایی حقوقی و متخصص در بازار سرمایه است که طبق اساسنامۀ صندوق، گزارشات و اطلاعات قابل ارائه را تهیه و در اختیار متولی، حسابرس و سازمان بورس قرار میدهد.
کارگزار: مدیر صندوق، برای انجام معاملات صندوق، یک یا چند کارگزار از بین شرکتهای کارگزاری دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب میکند. هر صندوق حداقل باید یک کارگزار داشته باشد.
هیأت مدیره صندوق: هیأت مدیره از ۵ نفر شخص حقیقی تشکیل شده است. یک نفر مدیر صندوق، یک نفر متولی و ۳ نفر توسط مجمع صندوق انتخاب میشوند. نمایندگان متعهد پذیرهنویس و بازارگردان نیز میتوانند بدون داشتن حق رأی، در جلسات هیأت مدیره شرکت کنند. برای انتخاب داراییهای صندوق، مدیر حداقل یک نفر را به عنوان «مدیر سرمایهگذاری» انتخاب میکند و میتواند هر زمان او را تغییر دهد. مدیر یا مدیران سرمایهگذاری، نقش اساسی در مدیریت داراییهای صندوق دارند.
مدیر سرمایهگذاری: شخصی حقیقی است که وظیفه دارد سرمایههای جمع شده را با توجه به شرایط بازار در داراییهای مناسبی که به نفع سرمایهگذاران بوده و بیشترین بازده را دارد، سرمایهگذاری کند. مدیریت ترکیب داراییهای صندوق با رکن مدیر سرمایهگذاری است.
مدیر ثبت: مدیر ثبت وظیفۀ اجرای درخواستهای صدور و ابطال در چارچوب مقررات مربوطه و اساسنامه را بر عهده دارد. این رکن در صندوقهای سرمایهگذاری کوچک حضور ندارد و فقط در صندوقهای سرمایهگذاری بزرگ با حداقل سرمایۀ ۵۰ میلیارد ریال حضور دارد.
مدیر اجرا: شخصیتی حقوقی است که در صندوقهای نیکوکاری وجود دارد و وظیفۀ آن انجام امور خیریه به وسیلۀ وجوه دریافتی از صندوق که همان سود حاصل از سرمایهگذاریهاست، میباشد. مدیر اجرا همچنین موظف است در مورد نحوۀ صرف وجوه دریافتی، گزارشهای دورهای را تهیه و به همراه اسناد و مدارک پشتوانۀ آن جهت رسیدگی و انتشار در تارنمای صندوق مطابق مقررات اساسنامه ارائه نماید.
مدیر ساخت: شخصیتی حقوقی است که در صندوقهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان ایجاد شده و اجرا و ساخت پروژهها به عهدۀ اوست. این رکن با تصویب مجمع صندوق و تأیید سازمان انتخاب میشود و قابل تغییر است.
در این مطلب، ارکان صندوقهای سرمایهگذاری و ارکان اداره کنندۀ صندوق معرفی شد. در مطلب بعدی، ارکان نظارت کننده و تضمین کنندۀ صندوق توضیح داده خواهد شد.