در مطلب قبلی، به نحوۀ توزیع سود صندوقهای سرمایهگذاری پرداخته شد که به دو صورت، همراه با پرداخت سود نقدی و بدون پرداخت سود نقدی صورت میگیرد. در این قسمت به نحوۀ توزیع سود تقسیمی دورهای به سرمایهگذاران به صورت دقیقتر پرداخته میشود.
سود تقسیمی به سرمایهگذاران از دو طریق زیر صورت میگیرد:
الف) سود قابل تقسیم در پایان هر دورۀ تقسیم سود پرداخت میشود؛
ب) سود قابل تقسیم پس از طی دورهای معادل یکسال شمسی به تصمیم مدیر صندوق پرداخت میشود.
سود قابل تقسیم در پایان هر دورۀ تقسیم سود
این سود، حداکثر معادل ۲۴ درصد از ارزش مبنای واحدهای سرمایهگذاری در پایان دورۀ تقسیم سود، بهعلاوۀ سودهای سهام تحت تملک صندوق است که طی دورۀ تقسیم سود، نقداً دریافت شدهاند. سقف سود قابل تقسیم در پایان هر دوره برابر تفاوت بین ارزش روز واحدهای سرمایهگذاری در دست سرمایهگذاران در پایان همان دوره از ارزش مبنای آنها خواهد بود و در صورتی که دورههای پرداخت سود کمتر از یک سال باشد، سقف سود قابل تقسیم در پایان هر دوره معادل پنجاه درصد تفاوت بین ارزش روز واحدهای سرمایهگذاری در پایان همان دوره از ارزش مبنای آنها خواهد بود.
سود قابل تقسیم پس از طی دورهای معادل یکسال شمسی به تصمیم مدیر
پس از طی دورههای تقسیم سود که معادل یک سال شمسی است، محاسبات لازم برای تقسیم سود به شرح زیر انجام گرفته و حاصل هر کدام که کمتر باشد، به عنوان سود، بین سرمایهگذاران قابل تقسیم است. تقسیم این سود علاوه بر سودهای پرداختی در پایان مقاطع تقسیم سود ذکر شده در قسمت الف بوده و تصمیمگیری راجع به تقسیم یا عدم تقسیم آن از اختیارات مدیر صندوق است:
۱) حاصل تفریق ارزش مبنا واحدهای سرمایهگذاری در پایان آخرین دوره از دورههای تقسیم سود مذکور، از ارزش روز آنها پس از کسر سودهای قابل تقسیم موضوع بند (الف)
۲) حاصل تفریق ارزش مبنا از متوسط خالص ارزش روزانۀ هر واحد سرمایهگذاری در سه ماهۀ منتهی به تاریخ پایان آخرین دورۀ تقسیم سود، ضرب در تعداد واحدهای سرمایهگذاری در پایان آخرین دوره از دورههای تقسیم سود.
نکته: سودهای قابل تقسیم به شرح بندهای (الف) و (ب)، به سرمایهگذارانی تعلق میگیرد که در پایان مقطع تقسیم سود مربوطه، مالک واحدهای سرمایهگذاری صندوق محسوب شوند و سهم هر سرمایهگذار نیز برابر نسبت تعداد واحدهای سرمایهگذاری متعلق به وی در پایان مقطع مورد نظر برای تقسیم سود، از کل واحدهای سرمایهگذاری منتشره در پایان آن مقطع میباشد.
نکته (۱): مدیر باید به گونهای برنامهریزی کند تا سود قابل تقسیم مطرح شده در مورد (الف)، حداکثر دو روز کاری (حداکثر زمان برای پرداخت سود، در امیدنامههای مختلف ممکن است متفاوت باشد) پس از هر مقطع تقسیم سود، پرداخت شود؛ در غیر این صورت، مدیر باید به ازای هر روز تأخیر در پرداخت سود، معادل چهار در دههزار از سود قابل پرداخت را به سرمایهگذار ذینفع بپردازد. در صورتی که مدیر قبلأ اعلام نموده باشد که قصد تقسیم سودهای محاسبه شده طبق بند (ب) را دارد؛ آنگاه مفاد ذکر شده در این مورد نیز قابل اجرا خواهد بود.
پیشبینی حداقل بازدهی
مدیر صندوق، پیشبینی مینماید که بازدهی سالانه به ازای هر واحد سرمایهگذاری عادی صندوق در سه مقطع زمانی ذیل، حداقل معادل درصد بدست آمده، از فرمول زیر باشد:
۱. پایان هر مقطع تقسیم سود؛
۲. در هنگام ابطال تمام یا بخشی از واحدهای سرمایهگذاری؛
۳. در هنگام تصفیۀ صندوق در فرآیند انحلال.
در این فرمول:
Rp: نرخ بازدهی پیشبینی شدۀ سالانه برای هر سرمایهگذار؛
β: مبلغ سرمایهگذاری (قیمت صدور) بابت هر واحد سرمایهگذاری؛
T: تعداد روز از زمان سرمایهگذاری تا تاریخ مقاطع پرداخت نقدی، ابطال یا تصفیۀ صندوق؛
NAVt: ارزش روز هر واحد سرمایهگذاری در هر یک از مقاطع پرداخت نقدی، ابطال یا تصفیۀ صندوق؛
PPU∑: مجموع مبالغ نقدی دریافتی سرمایهگذار بابت هر واحد سرمایهگذاری در طی دورۀ (T) شامل پرداختهای نقدی توسط صندوق بعلاوۀ مبالغ پرداختی از محل کارمزدهای پرداخت نشدۀ مدیر صندوق (Paid Per Unit).
نکته (۲): پیشبینی پرداخت سود صرفأ شامل سرمایهگذارانی میشود که از تاریخ سرمایهگذاری آنها در صندوق حداقل ۶۰ روز گذشته باشد و اگر سرمایهگذار قبل از گذشت مدت مذکور، تصمیم به خروج از صندوق بگیرد، فقط سهم وی از داراییهای صندوق به وی پرداخت میشود. در این حالت اگر عایدی سرمایهگذار کمتر از نرخ پیشبینی شده شود، مدیر صندوق تعهدی به جبران نقص بازدهی تا درصد یاد شده نخواهد داشت.
نکته (۳): تلاش مدیر مبنی بر کسب بازدهی طبق فرمول ذکر شده، به معنی تضمین این بازدهی از طرف مدیر نیست، اما در صورتی که مبلغ پرداختی، از مبلغ قابل پرداخت محاسبه شده در فرمول، کمتر شود، برای تأمین این مبلغ، از محل کارمزد مدیر در آن فصل و کارمزدهای پرداخت نشده به او در فصول قبل، استفاده خواهد شد. ممکن است پرداخت تمام کارمزد مدیر در آن فصل و کارمزدهای پرداخت نشدۀ وی در فصول قبل، به تأمین مبلغ قابل بازپرداخت یاد شده برای دارندگان واحدهای سرمایهگذاری عادی منجر نشود؛ در این صورت مدیر متعهد به جبران مابقی کسری بازدهی صندوق نیست.