در مباحث قبلی، در مورد سرمایهگذاری درآمدی توضیح داده شد و بیان شد که سرمایهگذاری در سهام درآمدی به معنای سرمایهگذاری در سهامی است که جریان نقدی نسبتاً منظمی را از طریق پرداخت سود تقسیمی فراهم میکند. در این قسمت به بررسی نقاط ضعف سرمایهگذاری درآمدی و راهکارهای جایگزین آن پرداخته میشود.
نقاط ضعف سرمایهگذاری درآمدی شامل سه مورد زیر است:
۱. نوسانات قیمت سهام درآمدی؛
۲. حساسیت به نرخ بهره؛
۳. تأثیرگذاری نرخ تورم.
نمودار (۱)، موارد فوق را به صورت خلاصه نمایش میدهد. در ادامه به توضیح هریک از موارد پرداخته میشود.
نوسانات قیمت سهام درآمدی
سهام درآمدی علاوه بر رشد قیمت، مانند هر سهم دیگری کاهش قیمت را نیز تجربه میکند. عواملی که همۀ سهمها را تحت تاثیر قرار میدهند مانند شرایط سیاسی، روندهای اقتصادی، تغییرات صنایع و ... میتوانند بر قیمت سهمهای درآمدی نیز تأثیرگذار باشند. خوشبختانه سهام درآمدی به شدت سهام رشدی در شرایط بد بازار، ریزش قیمت ندارند؛ چرا که سود تقسیمی آنها مانع از افت زیاد قیمت میشود.
حساسیت به نرخ بهره
سهام درآمدی نسبت به تغییرات نرخ بهره حساسیت دارد. هنگام افزایش نرخ بهره، ممکن است گزینههای دیگر سرمایهگذاری مانند اوراق خزانه و سپردههای بانکی جذابیت بیشتری نسبت به سهام درآمدی داشته باشند. در چنین شرایطی سرمایهگذاران تمایل خود را به نگهداری سهام از دست داده و استراتژی فروش سهام را در پیش میگیرند و در نتیجه قیمت سهام کاهش پیدا میکند.
علاوه بر این، با افزایش نرخ بهره، ساختار مالی شرکتها با مشکل مواجه میشود. در صورتی که شرکت مجبور به پرداخت نرخ بهره بیشتر باشد، احتمالاً سود کمتری تولید خواهد کرد که این امر نیز باعث کاهش سود تقسیمی شرکت میشود.
تأثیرگذاری نرخ تورم
سرمایهگذاری درآمدی، جریان نقدی نسبتاً منظمی را از طریق پرداخت سود تقسیمی فراهم میکند. دریافت جریان نقدی ثابت طی سالیان متمادی در شرایط تورمی، سرمایهگذار را با مشکل مواجه میکند. افزایش تورم به معنی افزایش هزینههاست. در صورتی که با افزایش تورم، سود دریافتی افزایش پیدا نکند، ارزش پولی سرمایهگذار کاهش یافته و فرد توانایی مالی قبل را نخواهد داشت.
در ادامه به بررسی راهکارهای جایگزین سرمایهگذاری درآمدی پرداخته میشود.
گواهی سپردۀ بانکی
گواهی سپرده نوعی اوراق بهادار است که به دارندۀ خود سود سپرده ثابت پرداخت میکند. این اوراق عموماً توسط بانک منتشر شده و اصل سپرده و سودهای پرداختی آن نیز توسط بانک تضمین میشود. سود پرداختی به دارندگان سپردۀ بانکی، به صورت دورهای از طریق کوپنهای گواهی سپرده در دسترس افراد قرار میگیرد.
اسناد خزانه دولتی
اسناد خزانه، اوراق دولتی هستند که برای تأمین مالی دولت منتشر میشوند و بر بازپرداخت بدهیهای پیمانکاران دولت تأکید دارند. پیمانکاران با فروش این اوراق از طریق فرابورس به عموم مردم، طلب خود را سریعتر وصول کرده، با این تفاوت که مبلغ کمتری نسبت به ارزش سررسید اسناد دریافت میکنند. سرمایهگذاران با خرید اوراق به مبلغی کمتر از تاریخ سررسید، به سود منطقی دست پیدا میکنند که این سود، ناشی از مابهالتفاوت ارزش اسمی و ارزش خرید اسناد خزانه است.
صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت
صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت، یکی از کم ریسکترین انواع صندوقهای سرمایهگذاری مشترک هستند که سودی بیش از سود بانکی برای سرمایهگذاران ایجاد میکنند. این صندوقها، سرمایههای مردم را در اوراق کم ریسک مانند سپردههای بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بدون ریسک قابل معامله در بازار سرمایه، سرمایهگذاری میکنند. سرمایهگذارانی که تمایل به دریافت سود مناسب با حداقل ریسک دارند، میتوانند در این صندوقها سرمایهگذاری کنند.