در مطالب قبلی، استفاده از خدمات سبدگردانی‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عنوان دو روش سرمایه‌گذاری مناسب برای افراد غیرمتخصص معرفی شد. در ادامه، خدمات شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری به عنوان سومین راهکار مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مشاور سرمایه‌گذاری به شخص حقوقی گفته می‌شود که در قالب قرارداد مشخص، به سرمایه‌گذار دربارۀ خرید و فروش اوراق بهادار مشاوره می‌دهد. به بیان ساده‌تر، مشاور سرمایه‌گذاری به عنوان شخصی که از تخصص، تجربه و صلاحیت لازم در زمینۀ سرمایه‌گذاری در بورس برخوردار است، به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا با انتخاب صحیح سهام و سایر انواع اوراق بهادار، متناسب با میزان ریسک‌پذیری خود، بازده مناسبی به دست آورد. با توجه به این توضیح، می‌توان به اهمیت بسیار زیاد مشاوران سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه پی‌برد زیرا مشاوران سرمایه‌گذاری در واقع از بروز تصمیم‌های غیر حرفه‌ای و شتاب‌زده در بورس جلوگیری کرده و زمینۀ لازم برای ارتقاء سطح تحليل و تصمیم‌گیری آگاهانه در این بازار را فراهم می‌آورند. به این ترتیب، نه تنها فرصت سودآوری سرمایه‌گذاران، به ویژه افراد غیرحرفه‌ای در این بازار افزایش می‌یابد، بلکه از بروز تلاطمات ناشی از رفتارهای هیجانی و غیر منطقی در بورس نیز جلوگیری می‌شود.

با توجه به تعریف مشاور سرمایه‌گذاری، چند نکتۀ زیر مشخص می‌شود:

الف. مشاور سرمایه‌گذاری براساس تعریف قانونی، یک شرکت است نه شخص حقیقی. در حال حاضر، علاوه بر برخی از شرکت‌های کارگزاری بورس که مجوز ارائۀ مشاوره نیز از سازمان بورس دریافت کرده‌اند، چند شرکت مشاور سرمایه‌گذاری نیز به صورت مستقل تأسیس شده که راهنمایی‌های لازم برای سرمایه‌گذاری در بورس را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. فهرست و مشخصات شرکت‌های کارگزاری دارای مجوز مشاور سرمایه‌گذاری و همچنین شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری، در پایگاه اینترنتی سازمان بورس و اوراق بهادار به نشانی www.seo.ir، بخش نهادهای مالی تحت نظارت، قابل مشاهده است. نکتۀ مهمی که سرمایه‌گذاران باید به آن توجه داشته باشند این است که برای دریافت خدمات مشاوره‌ای، صرفاً به کارگزاران و یا شرکت‌های مشاوره‌ای دارای مجوز رسمی سازمان بورس مراجعه نمایند و از مراجعه به افراد، شرکت‌ها یا پایگاه‌های اینترنتی که بدون صدور مجوز، در این زمینه فعالیت می‌کنند، جداً خودداری نمایند.

ب. مشاور سرمایه‌گذاری موظف است قبل از ارائۀ خدمات مشاوره‌ای به سرمایه‌گذار، میزان ریسک‌پذیری وی را ارزیابی نماید، زیرا سبد سرمایه‌گذاری مناسب برای یک فرد ریسک‌پذیر با سبد سرمایه‌گذاری مناسب برای یک فرد ریسک‌گریز، بسیار تفاوت دارد. برای آنکه مشاور سرمایه‌گذاری به شناخت مناسبی از وضعیت این مشتری دست پیدا کند، لازم است قبل از ارائۀ خدمات مشاوره‌ای، اطلاعاتی مانند وضعیت شغلی و درآمدی مشتری، اهدافی که مشتری از سرمایه‌گذاری دنبال می‌کند، تجربیات قبلی مشتری در زمینۀ سرمایه‌گذاری و در نهایت میزان دارایی‌ها، تعهدات و پس‌انداز مازاد مشتری را در اختیار داشته باشد. لازم به ذکر است مشاور سرمایه‌گذاری براساس قراردادی که با مشتری منعقد می‌کند، تعهد می‌نماید که این اطلاعات را محرمانه نگهداری کرده و از افشای آنها نزد دیگران خودداری نماید.

ج. در قراردادی که بین سرمایه‌گذار و مشاور سرمایه‌گذاری منعقد می‌شود، علاوه بر تعهد مشاور سرمایه‌گذاری به محرمانه نگه‌داشتن اطلاعات مشتری، مواردی همچون نحوۀ ارائۀ خدمات به مشتری، میزان کارمزد دریافتی از مشتری بابت ارائۀ خدمات مشاوره‌ای و سایر الزاماتی که شرکت مشاور سرمایه‌گذاری و مشتری باید رعایت کنند، مشخص می‌شود. لازم به ذکر است مشاور سرمایه‌گذاری نمی تواند کارمزدی بیش از مبلغ تعیین شده از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کند. با مروری بر مطالب بیان شده، این نکته به خوبی مشخص می شود که بورس ایران، امروزه دیگر صرفاً محلی برای سرمایه‌گذاری افراد حرفه‌ای و متخصص نیست، بلکه افراد غیر متخصص نیز می‌توانند به شیوه‌های مختلف از مزایای سرمایه‌گذاری در بورس استفاده کنند. به طور مثال می‌توانند اوراق بهادار بدون ریسک مانند اوراق اجاره و اوراق مشارکت خریداری کنند، از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و به صورت غیر‌مستقیم وارد بورس شوند، سرمایۀ خود را در اختیار سبدگردان‌ها قرار دهند و یا اینکه قبل از سرمایه‌گذاری، به مشاوران سرمایه‌گذاری دارای مجوز مراجعه کرده و در خصوص اینکه چه نوع سهام و یا اوراق بهاداری خریداری کنند، از آنها مشورت بگیرند. بنابراین، کافی است با شناخت مناسب و واقع‌بینانه از میزان تخصص، تجربه و ریسک‌پذیری خود، مناسب‌ترین شیوه برای سرمایه‌گذاری در بورس را انتخاب کرد.