در مطلب قبلی، صندوقهای سرمایه‌گذاری معرفی شد و به برخی از مزایای آن، مانند استفاده از خدمات کارشناسان، نقدشوندگی بالا، کاهش ریسک و کاهش هزینۀ معاملات اشاره شد. در ادامه، انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری بیان می‌شود.
در یک تقسیم بندی کلی، می‌توان صندوقهای سرمایه‌گذاری را به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:
صندوقهای سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
همانطور که از نام این صندوق مشخص است، حداقل بازده تضمین شده به خریداران واحدهای این صندوق تعلق می‌گیرد. بنابراین افرادی که واحدهای سرمایه‌گذاری صندوقهای با درآمد ثابت را خریداری می‌کنند، در واقع سرمایه‌گذارانی هستند که تمایل چندانی به پذیرش ریسک بالا ندارند و انتظار دارند حداقل بازده تضمین شده‌ای را به‌دست آورند. به همین علت، مدیران این نوع صندوق‌ها نیز منابع مالی حاصل از فروش واحدهای سرمایه‌گذاری را عمدتاً به خرید اوراق بهادار بدون ریسک یا کم ریسک، مانند اوراق مشارکت و اوراق اجاره، اختصاص می‌دهند تا بتوانند سود تضمین شده را برای سرمایه‌گذاران محقق نمایند.
با توجه به اینکه صندوقهای سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، اغلب در اوراق مشارکت و اوراق اجاره سرمایه‌گذاری می‌کنند، بنابراین در طول سال نیز به صورت مستمر سودهای نقدی دریافت می‌کنند که این سودها را به نسبت میزان سرمایۀ دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری، بین آنها تقسیم می‌کنند. بنابراین دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری این نوع از صندوق‌ها نیز، همانند دارندگان سهام، از دو محل، امکان کسب بازده دارند، اول دریافت سود نقدی و دوم، افزایش ارزش واحد سرمایه‌گذاری صندوق.
لازم به ذکر است که صندوقهای با درآمد ثابت، دارای ضامن نقدشوندگی و ضامن جبران خسارت احتمالی است و بنابراین، پیش‌بینی‌های لازم برای پرداخت سود و اصل سرمایۀ افراد در این صندوق‌ها انجام شده است.
در ترکیب دارایی‌هایی صندوق با درآمد ثابت باید حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌ها، در اوراق مشارکت، گواهی سپردۀ بانکی و اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شود. همچنین مقتضی است، حداقل ۱۰ درصد و حداکثر ۳۰ درصد از دارایی‌های صندوق در سهام پذیرفته‌شده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایه‌گذاری شود به‌طوری که سهام پذیرفته‌شده در بازار اول فرابورس حداکثر، ۵ درصد از کل دارایی‌های صندوق را تشکیل دهد.
صندوقهای سرمایه‌گذاری در سهام
برخلاف صندوقهای سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، صندوقهای سرمایه‌گذاری در سهام، بخش عمدۀ منابع مالی خود را در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند، بنابراین ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نیز در مقایسه با صندوقهای با درآمد ثابت بیشتر بوده و البته انتظار کسب بازده از این صندوق‌ها نیز بیشتر خواهد بود.
برای افرادی که دارای قدرت ریسک‌پذیری بالاتری هستند و در عین حال، تخصص و یا فرصت کافی برای سرمایه‌گذاری در بورس را ندارند، سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها می‌تواند مطلوبیت بیشتری داشته باشد. ترکیب دارایی‌های صندوق سهامی در تصویر زیر قابل مشاهده است.
صندوقهای سرمایه‌گذاری مختلط
صندوقهای مختلط، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری هستند که نسبتی تقریباً برابر از دارایی‌های خود را در سهام و اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. ریسک این صندوق‌ها نسبت به صندوقهای سهامی کمتر است و در عین حال، اغلب بازده بالاتری از سپرده‌های بانکی و صندوقهای با درآمد ثابت ایجاد می‌کنند. در واقع می‌توان صندوقهای مختلط را حد میانی صندوقهای سهامی و صندوقهای با درآمد ثابت، به لحاظ ریسک و بازده مورد انتظار دانست. صندوقهای مختلط عموماً بین حداقل ۴۰ و حداکثر ۶۰ درصد منابع خود را در قالب اوراق بهادار با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی نگه‌داری می‌کنند و مجاز هستند الباقی وجوه را تا سقف ۶۰ درصد در ترکیبی از سهام و حق تقدم سهام سرمایه‌گذاری نمایند.
صندوقهای بازارگردانی
هدف از تشکیل این صندوق، جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و خریدوفروش اوراق بهادار در چارچوب تعهدات بازارگردانی است. همچنین در صورتی که صرفه و صلاح صندوق ایجاب کند، صندوق در قبال دریافت کارمزد در تعهد پذیره‌نویسی یا تعهد خرید اوراق بهادار موضوع بازارگردانی مشارکت کرده که در این صورت وجوه جمع‌آوری‌شده و سایر دارایی‌های صندوق، پشتوانۀ این تعهد خواهد بود. در تصویر زیر نمونه‌هایی از صندوقهای بازارگردانی موجود در بازار قابل مشاهده است.
در مطالب بعدی سایر انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری معرفی خواهد شد.
