یکی از موضوعاتی که امروزه در معاملات بورس و بازارهای مالی نقش تعیینکنندهای دارد، چگونگی رفتار افراد و تورشهای رفتاری در این معاملات است. توهم کنترل به حالتی گفته میشود که در آن فرد میزان احتمال موفقیت خود را به صورت نادرستی بالاتر از میزان احتمال عینی موجود برآورد میکند. خوشبینی غیر واقعبینانه نیز مفهومی شبیه به توهم کنترل است که در مورد رویدادها در آینده در نظرگرفته میشود.
بیشتر بررسیها در این زمینه، میزان تأثیر متغیرهای مختلف مانند انتخابها، توالی خروجیها، آشنایی با وظایف و کارها و یا مشارکت فعال و اثر آن بر توهم کنترل را مورد ارزیابی قرار میدهد. برخی از محققان نشان دادهاند که بررسیهای انجام شده در این زمینه، میزان و درجه کنترل را موردسنجش قرار نمیدهد و به جای آن توانایی پیشبینی و یا قضاوت افراد را با توجه به اقتضائات اندازهگیری میکند. بر همین اساس شاید عبارت «قضاوت موهوم» بهتر بتواند مفهوم توهم کنترل را به صورت عملیاتی نشان دهد. ارتباط بین جنبههای مختلف فرا اعتمادی و میزان آن در افراد مختلف، از نظر محققان در این حوزه محل تردید است. برخی این ارتباط را در برخی شرایط خاص برقرار میدانند و برخی نیز منکر هرگونه ارتباط منطقی بین این مفاهیم میشوند. به هر حال در اکثر بررسیهای انجامشده در این مورد، محرکها و عواملی را مورد شناسایی قرار میدهند که فرا اعتمادی را ایجاد میکنند و به دنبال بررسی شرایطی برای کاهش آن هستند. در بسیاری موارد اطلاع سرمایهگذاران حقیقی از وجود چنین تورشهای رفتاریای به او کمک میکند تا در حد زیادی بر اثر این تورشها فائق آید.