در مطالب قبلی، عواملی که بر قیمت یک سهم اثر میگذارد مانند عوامل محیطی و مرتبط با صنعت و همچنین عوامل درونی شرکت معرفی شد. در این نوشته انواع قیمت سهام در بورس اوراق بهادار به تفصیل بیان خواهد شد.
هر سهم، 4 نوع قیمت دارد که در شکل زیر مشاهده میشود.
قیمت اسمی
قیمت اسمی یک سهم، قیمتی است که پذیرهنویسی سهم بر اساس آن انجام میشود. بر اساس قانون، قیمت اسمی هر یک از سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس 1،000 ریال است. مبلغ قیمت اسمی روی برگههای سهام درج میشود. پذیرهنویسی در واقع عملی حقوقی است که به موجب آن شخص متعهد میشود تا قسمتی از سرمایۀ شرکت را تأمین کند. فرآیند پذیرهنویسی مستلزم تهیۀ طرحی از طرف موسسان شرکت است. این طرح باید به ادارۀ ثبت شرکتها تسلیم شود.
قیمت دفتری
در صورتی که ارزش بدهیهای شرکت از ارزش داراییهای آن کم شود، حاصل، برابر ارزش دارایی سهامداران شرکت و یا به تعبیر دیگر، حقوق صاحبان سهام است. حال اگر این مقدار بر تعداد سهام شرکت تقسیم شود عدد حاصل برابر با قیمت دفتری سهم است. اطلاعات مربوط به دارایی و بدهی یک شرکت در صورتهای مالی بیان شده است و در سایت www.codal.ir موجود است. در مطالب بعدی نحوۀ جستوجوی اطلاعات در سایت کدال آموزش داده میشود.
قیمت بازار
قیمت بازار یا معاملاتی، قیمتی است که سهام براساس آن معامله میشود. میزان عرضه و تقاضا برای یک سهم، قیمت آن را مشخص میکند. این قیمت معمولاً متفاوت از قیمت اسمی و دفتری سهم است. به طور مثال براساس عملکرد خوب یک شرکت، تعداد متقاضیان سهام آن افزایش مییابد. در نتیجه قیمت سهم رشد کرده و از ارزش اسمی، فاصله میگیرد و بالعکس. ممکن است قیمت بازار یک سهم چند برابر قیمت اسمی آن باشد. بنابراین قیمت معاملاتی در بورس تعیین میشود.
قیمت ذاتی
قیمت ذاتی یک سهم برابر ارزش واقعی آن است. در واقع تصمیم برای خرید و یا فروش یک سهم براساس ارزش ذاتی آن اخذ میشود. اگر با بررسی عوامل سهگانۀ موثر بر قیمت سهم که در مطالب گذشته گفته شد مشخص شود که ارزش ذاتی یک سهم از ارزش بازار آن بیشتر است؛ میتوان گفت سهم برای خرید مناسب است.
در مطالب بعدی روشهای برآورد قیمت ذاتی به طور دقیقتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.