در نوشتۀ قبلی، سهام، مزایای سرمایهگذاری در آن و انواع شرکتهای سهامی مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، عواملی که بر قیمت سهام تأثیر دارند، معرفی خواهند شد. این عوامل عبارتاند از: عوامل کلان یا محیطی، عوامل مرتبط با صنعت حوزۀ فعالیت شرکت و عوامل درونی شرکت. در این نوشته عوامل محیطی شرح داده میشود.
عوامل محیطی، از اختیار شرکت، خارج بوده و میتواند عملکرد شرکت را کاملاً تحت تأثیر قرار دهد. به طور مثال در صورت افزایش نرخ ارز، شرکتهایی که بخش عمدۀ محصولات خود را صادر میکنند با افزایش درآمد و سودآوری بیشتر روبهرو میشوند و قیمت سهام آنها رشد میکند. در مقابل شرکتهایی که مواد اولیۀ خود را از خارج از کشور وارد میکنند با افزایش هزینه و کاهش سود، روبهرو شده و در نهایت قیمت سهام آنها افت میکند. در تصویر زیر انواع عوامل مؤثر بر قیمت سهام مشاهده میشود. در ادامه هر یک از این عوامل بررسی میشوند.
وضعیت اقتصادی و سیاسی
ثبات و یا عدم ثبات فضای سیاسی و اقتصادی یک کشور در عرصۀ داخلی و بینالمللی بر عملکرد شرکتها مؤثر است. آرامش فضای سیاسی و اقتصادی، زمینۀ تداوم فعالیت و رشد بنگاهها را فراهم میکند که این امر موجب اطمینان خاطر سرمایهگذاران از بابت سودآوری شرکتها میشود.
سیاستهای کلان پولی، مالی و ارزی
اگر دولت نرخ سود تسهیلات اعطایی به بنگاهها را کاهش دهد، هزینۀ تأمین مالی کمتر میشود، سودآوری افزایش مییابد و در نتیجه قیمت سهام شرکت نیز رشد میکند.
بودجۀ سالانه کشور
ترکیب بودجه، جهتگیری دولت را در طول سال نشان میدهد. به طور مثال اگر دولت در بودجۀ سالانه، برنامۀ گستردهای برای توسعۀ صنعت پتروشیمی در نظر گرفته باشد، شرکتهای این صنعت، تحت تأثیر برنامۀ توسعهای دولت با رشد قابل توجهی مواجه میشوند و تقاضا برای سهام این شرکتها افزوده میشود؛ در نتیجه قیمت آن بالا میرود.
قوانین و مقررات
اگر بر صادرات برخی از محصولات پتروشیمی تعرفهای وضع شود، در این صورت قیمت سهام پتروشیمی تحت تأثیر قرار میگیرد زیرا هزینههای آن افزایش یافته است. هر چه ثبات در قوانین بیشتر باشد این امکان برای سرمایهگذاران بیشتر فراهم است که تصمیمهای درستی برای نحوۀ سرمایهگذاری خود اتخاذ کنند.
در این مطلب عوامل کلان محیطی به عنوان یک دسته از عوامل مؤثر بر قیمت سهام توضیح داده شد. در ادامه سایر عوامل نیز بررسی خواهند شد.