در مطالب قبلی، بازار سهام و نحوۀ معاملات در آن توضیح داده شد. در ادامه، انواع اوراق بهادار معرفی خواهد شد. در این نوشته اوراق مشارکت با ذکر یک مثال مورد بررسی قرار می‌گیرد.

اوراق مشارکت، اوراق بهاداری است که به موجب آن، خریدار اوراق در فرآیند تأمین مالی یک طرح، مشارکت می‌کند. به طور مثال، یک شرکت به منظور احداث خط تولید جدید، نیاز به تأمین مالی دارد. بر اساس تحقیقات کارشناسی صورت گرفته، این طرح، توجیه اقتصادی داشته و در صورت اجرا، ظرف چهار سال آتی، از محل درآمد ناشی از افزایش فروش، سرمایۀ صرف شده جبران می‌شود. همچنین میزان سودآوری شرکت سالانه 25 الی 35 درصد خواهد بود.

انتشار اوراق مشارکت یکی از روش‌های تأمین مالی است. شرکت با کمک یک نهاد واسط، اوراق را منتشر کرده و به سرمایه‌گذاران عرضه می‌کند. از این‌رو سرمایۀ مورد نیاز برای احداث خط تولید جدید، فراهم می‌شود و خریداران اوراق در سود شرکت، سهیم خواهند شد.

نهاد واسط، با دریافت کارمزد به انتشار اوراق کمک می‌کند و همچنین تضمین پرداخت سود در فواصل معین را به عهده دارد. این نهاد می‌تواند دولت یا نهادهای معتبر مالی باشد.

با توجه به این که اوراق مشارکت ریسک بسیار کمی دارد بازدهی آن نیز متناسب با ریسک آن، کم است.سود اوراق مشارکت به صورت علی‌الحساب و در فواصل زمانی یک یا سه ماهه، پرداخت می‌شود و در پایان پروژه، ناشر موظف است سود قطعی را محاسبه کرده و در صورت بیشتر بودن آن از سود علی‌الحساب، مابه‌التفاوت را به دارندۀ اوراق پرداخت کند. اگر سود قطعی از سود پرداختی کمتر باشد، جبران آن به عهدۀ ضامن اوراق مشارکت است. یکی از جذابیت‌های این اوراق، معاف از مالیات بودن سود آن است.

اوراق مشارکت اغلب بی‌نام منتشر می‌شود و فردی که آن را در اختیار دارد مالک آن شناخته می‌شود. بنابراین باید در نگهداری از آن مانند اسکناس عمل کرد. البته این امکان فراهم است که افراد، اوراق خود را در بانک به امانت بگذارند تا از سرقت، آتش‌سوزی و موارد دیگر در امان باشد.

طرح‌هایی که بابت تأمین مالی آنها اوراق مشارکت منتشر می‌شود اغلب بلندمدت هستند به همین علت سررسید اوراق نیز معمولا 3 یا 4 ساله است اما دارندۀ اوراق می‌تواند پیش از سررسید، آن را به فروش برساند.

در این مطلب اوراق مشارکت و نحوۀ انتشار آن با ذکر مثال مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه سایر اوراق بهادار، معرفی خواهد شد.